Ngày 14 tháng 3 năm 2025
Giá dầu tăng khi Mỹ siết chặt lệnh trừng phạt Iran; nhưng lo ngại dư cung vẫn tồn tại
Phán quyết về việc đóng băng viện trợ nước ngoài
Một thẩm phán liên bang đã từ chối yêu cầu buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump khôi phục hàng nghìn hợp đồng và khoản tài trợ viện trợ nước ngoài đã bị hủy bỏ kể từ khi ông nhậm chức. Tuy nhiên, tòa án nhấn mạnh rằng chính quyền phải đẩy nhanh tiến độ thanh toán gần 2 tỷ USD cho các dự án đã hoàn thành. Đồng thời, Thẩm phán quận Amir Ali tại Washington đã ra phán quyết rằng tổng thống không thể từ chối chi tiêu số tiền mà Quốc hội Hoa Kỳ đã phê duyệt cho viện trợ nước ngoài. Mặc dù không thể buộc chính quyền sử dụng số tiền này cho các hợp đồng cụ thể, nhưng nó vẫn phải được giải ngân trừ khi có quyết định khác từ Quốc hội. Theo Thẩm phán Ali, việc quản lý viện trợ nước ngoài là trách nhiệm chung của cả hành pháp và lập pháp, được quy định trong Hiến pháp.
Phản ứng từ các bên liên quan
Phán quyết này được đưa ra sau khi nhiều tổ chức hợp tác với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khởi kiện, phản đối việc chính quyền Trump đóng băng hầu hết các khoản viện trợ theo sắc lệnh hành pháp ban hành ngày 20/1. Theo luật sư Lauren Bateman, đại diện một số nguyên đơn trong vụ kiện, phán quyết này khẳng định tổng thống không có quyền đơn phương kiểm soát ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, bà cũng bày tỏ lo ngại rằng nếu không đảo ngược quyết định hủy bỏ hàng loạt khoản viện trợ, thì chiến thắng về mặt pháp lý cũng không thể ngăn chặn hậu quả nhân đạo mà chính quyền Trump đã gây ra.
Trước đó, vào ngày 13/2, Thẩm phán Ali đã tuyên bố việc đóng băng viện trợ là bất hợp pháp và yêu cầu chính quyền dỡ bỏ lệnh này. Tuy nhiên, chính quyền Trump vẫn tiếp tục trì hoãn, viện lý do đang tiến hành rà soát từng hợp đồng. Ngay cả khi tòa án liên tục yêu cầu giải ngân, chính quyền vẫn từ chối thực hiện và thậm chí đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ nhưng không thành công.
Chính quyền Trump bị áp lực thực thi
Vào ngày 26/2, chính quyền thông báo đã hoàn tất việc rà soát và quyết định chấm dứt hơn 90% hợp đồng viện trợ. Tuy nhiên, các nguyên đơn cho rằng không có cuộc rà soát thực sự nào diễn ra mà thay vào đó, các cơ quan đã ra lệnh hủy bỏ hàng trăm hợp đồng cùng lúc mà không có đánh giá cụ thể.
Tuần trước, Thẩm phán Ali đã đặt thời hạn đến 6:00 chiều thứ Hai để chính quyền thanh toán các hóa đơn cho công việc đã hoàn thành trước ngày 13/2, với tổng số tiền khoảng 671 triệu USD. Hiện vẫn chưa rõ liệu chính quyền có đáp ứng được thời hạn này hay không. Ngoài ra, thẩm phán cũng yêu cầu chính quyền phải xử lý các hóa đơn từ các tổ chức không tham gia vụ kiện với tốc độ khoảng 300 hồ sơ mỗi ngày. Theo chính quyền, tổng số tiền còn nợ tất cả các đối tác viện trợ nước ngoài cho công việc hoàn thành trước ngày 13/2 lên đến gần 2 tỷ USD.
Tác động của việc đóng băng viện trợ
Việc đóng băng viện trợ nước ngoài của chính quyền Trump đã gây ra những tác động nghiêm trọng đối với các chương trình cứu trợ nhân đạo trên toàn cầu. Mặc dù một số khoản thanh toán đã được giải ngân, nhưng tình trạng hỗn loạn trong hoạt động cứu trợ vẫn tiếp diễn. Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hiện vẫn chưa đưa ra bình luận nào về phán quyết mới nhất này.
